دوره 19، شماره 74 - ( 5-1399 )                   جلد 19 شماره 74 صفحات 136-106 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

MADANI Y, BAHONAR F. A Phenomenological Approach to Counselors’ Viewpoint Towards Islamic Counseling Centers. QJCR 2020; 19 (74) :106-136
URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-1261-fa.html
مدنی یاسر، باهنر فهیمه. رهیافتی پدیدارشناسانه بر دیدگاه مشاورین نسبت به مراکز مشاوره اسلامی. پژوهش های مشاوره. 1399; 19 (74) :106-136

URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-1261-fa.html


دانشگاه تهران
چکیده:   (6757 مشاهده)
هدف: مشاوره از مسائل مهم فرهنگ دینی ما است که از صدر اسلام موردتوجه بوده و در قرآن کریم و سخنان معصومین نیز بدان اشاره شده است. هدف اصلی انجام پژوهش حاضر، تبیین پدیدارشناسانه بر دیدگاه مشاورین نسبت به مراکز مشاوره اسلامی است. روش: به‌منظور درک تجارب زیسته‌ی مشاورین، روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی اتخاذ گردید. جامعه‌ی مطالعه‌ی حاضر را کلیه مشاورین مراکز مشاوره اسلامی شهر قم، تشکیل دادند. به‌منظور نمونه‌گیری از مشاورین، چند مرکز مشاوره اسلامی به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. نمونهگیری تا رسیدن به اشباع نظری دادهها ادامه یافت. درنهایت تعداد 11 نفر از مشاورین انتخاب و از آنان مصاحبه‌ نیمه ساختاریافته جهت جمعآوری اطلاعات انجام شد. یافتهها: تحلیل داده‌ها از طریق روش کدگذاری باز و کدگذاری محوری انجام شد و منجر به تولید 10 کد محوری و 89 کدگذاری باز گردید. مضمونهای اصلی شامل 1) منابع رویکرد اسلامی، 2) نگاه متفاوت به مبانی انسانی در روان‌شناسی اسلامی، 3) داشتن پارادایم یا جهانبینی، 4) تطبیق رویکرد درمانی با فرهنگ مراجع، 5) راهکارهای ارتقاء روان‌شناسی اسلامی، 6) محدودیتهای پیش رو در رویکرد روان‌شناسی اسلامی، 7) فنون برجسته مورد توجه در کاربست رویکرد اسلامی، 8) تفاوت‌های رویکرد روان‌شناسی اسلامی با رویکردهای غربی، 9) حوزههای اثربخشی روان‌شناسی اسلامی، 10) جایگاه کنونی مراکز مشاوره اسلامی. نتایج: درمجموع با توجه به تحلیل بازخوردهای به‌دست‌آمده، علیرغم نظرات گوناگون مطرح‌شده در این پژوهش، میتوان گفت ازنظر اکثر مشاورین، رویکرد مشاوره اسلامی نقش مثبت و بسزایی در فرایند مشاوره برای مراجعان دارد.
متن کامل [PDF 1208 kb]   (10502 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1398/10/29 | پذیرش: 1399/5/7 | انتشار: 1399/6/5

فهرست منابع
1. احمدی دستجردی، ھ.، کجباف، م.، و کاظمی، ح. (1395). اثربخشی آموزش گروهی الگوی مراقبه اسلامی بر سبک زندگی و اضطراب فراگیر زنان متأهل مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. مجله اسلام و روان‌شناسی، 10 (19)، 82-57
2. − آذربایجانی،م. (1391). کاستی‌های دانش روان‌شناسی در ایران. مجله راهبردفرهنگ، 19 (2)، 26-8
3. − آذربایجانی، م. (1385). مناسبت‌های دین و روان شناسی. مجله حوزه و دانشگاه، 25، 212-185
4. − استراوس، آ.، و کوربین،ج. (1990). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه محمدی، بیوک (1396). چاپ پنجم، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
5. − براتی سده، ف. (1391). دین و معنویت در روان‌درمانی و مشاوره، تهران: نشر رشد
6. − برجعلی، ا.، سهرابی، ف.، اسکندری، ح.، معتمدی، ع.، فلاح، احمد. (1397). بررسی رابطه بین سبک زندگی اسلامی با رضایت زناشویی با واسطه‌گری خوش‌بینی. مطالعات اسلام و روان شناسی،22، 70-39
7. − بشیری، ا. (1395). مبانی انسان شناختی؛دوساحتی بودن،اصالت نفس و اختیار و نقش آن در دانش روان شناسی اسلامی. مجله روان شناسی و دین، 9 (3)، 68-51
8. − پرن، پ.، آذربایجانی، م.، و دلاور، ع. (1395). استخراج مؤلفه‌های درمان وجودی بر اساس آموزه‌های قرآن کریم. پژوهشنامه روان‌شناسی اسلامی، 2 (5)، 143-119
9. − ترخان،م.، بیرامی، م.، شمس، ح.، عبداله‌زاده، ح.، و گودرزی، م. (1396). مقدمه‌ای بر روان‌شناسی دین، تهران: نشر ارجمند
10. − تقوی، م. (1396). تولیدمفاهیم پایه:گامی اساسی در تاسیس روان‌شناسی اسلامی، مجله تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1 (12)،30-7
11. − ثناگویی‌زاده، م. (1398). چیستی مشاوره اسلامی؛ مبانی، مفاهیم و اصول، مجله رویش روان شناسی، 1 (34)، 208-199
12. − جدیری، ج.، فتحی آشتیانی، ع.، موتابی، ف.، و حسن‌آبادی، ح. (1396). اثربخشی زوج درمانی با رویکرداسلامی بر رضایت زناشویی. مجله اسلام و روان‌شناسی،11 (20)، 37-7
13. − جعفری، ف.، حاج‌حسینی، م.، و غباری بناب، ب. (1396). اثربخشی مشاوره هیجان‌مدار مبتنی برآموزه‌های اسلامی بر صمیمیت زوج‌های ناسازگار. پژوهش‌های مشاوره، 17 (68)، 73-44
14. − جهانشاهی، م.، و احمدی، خ. (1397). اثربخشی آموزش حیا بر کاهش اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پرخطر. مجله اسلام و و روان‌شناسی، 12 (23)، 22-1
15. − حریری، ن. (1390). اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
16. − حمید، ن.، بولاغی، ی.، و مهرابی‌زاده هنرمند، م. (1397). اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مذهب محور بر تاب آوری و شادکامی در دانشجویان، مجله روان‌شناسی و دین، 11 (3)، 102-85
17. − خاکبازان، ن. (1397). رابطه مسئولیت پذیری با سبک زندگی اسلامی. مجله رویش روان شناسی، 7 (11)، 168-153
18. − دشتی، م. (1392). سنگ صبور بچه‌ها باشیم. فصلنامه رشد آموزش مشاوره مدرسه، 8 (4)، 19-15
19. − رحیمی‌صادق، ز.، برجعلی، ا.، سهرابی، ف.، معتمدی، ع.، و فلسفی‌نژاد، م.ر. (1398). تدوین برنامه آموزش مهارت‌های زندگی مبتنی بر فرهنگ اسلامی برای زنان مطلقه: یک مطالعه کیفی، مجله پژوهش‌های مشاوره، 18 (71)، 179-157
20. − رمضانی، ر. (1384). روان شناسی اسلامی در قرآن. مجله پیام جاویدان، 7، 190-181
21. − روحانی، م.، جان بزرگی، م.، احدی، ح.، و بلیاد، م. (1397). اثربخشی الگوی کوتاه مدت درمانگری چندبعدی معنوی بر مهارنشانگان افسردگی. مجله اسلام و روان‌شناسی، 12 (22)، 168-135
22. − زارع بوانی، ر.، و حسین ثابت، ف. (1397). اثربخشی آموزش صبر بر امید و بهزیستی روان شناختی مادران کودکان کم توان ذهنی. مجله روان‌شناسی و دین، 11 (3)، 74-57
23. − سرمد، ز.، بازرگان، ع.، و حجازی موغاری، ا. (1393). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران:نشر آگه
24. − شریفی، ا. (1393). مبانی علوم انسانی اسلامی، تهران: نشر آفتاب توسعه
25. − شفیع آبادی، ع. (1394). روش‌ها و فنون مشاوره، چاپ پانزدهم، تهران: کتاب فکرنو.
26. − شکیبا، ع.، جزایری، ر.، و آذربایجانی، م. (1391). بررسی موانع گرایش دانشجویان روان شناسی و مشاوره به رویکرد اسلامی. پژوهش کیفی، فصلنامه روان شناسی و دین، 5 (2)، 54-35
27. − فقیهی،ع. (1397). نمودهای سبک زندگی اسلامی در مشاوره زوجین. پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 6 (2): 29-47
28. − عابدی، ح. (1389). کابرد روش تحقیق پدیده شناسی در علوم بالینی، مجله راهبرد، 19 (54)، 224-207
29. − عبدی سادات، ح.، ابوالقاسمی، عب.، طاهری‌فرد پیله رود، م. (1397). رابطه سبک زندگی اسلامی،‌ معنای زندگی و هوش هیجانی با سلامت روان دانشجویان، مجله روان شناسی و دین، 11 (3)، 118-103
30. − عظیمی، ح.، شاکرمی، ن.، اونق، ف. (1396). بررسی اثر سبک زندگی اسلامی بر نگرش شغلی کارکنان. مجله مدیریت اسلامی، 20، 151-174
31. − غباری بناب، ب.، و نصرتی، ف. (1394). روان شناسی اسلامی تجربی:دیدگاه‌ها و استنباط از تحقیقات تجربی، مجموعه مقالات بین المللی علوم انسانی اسلامی، 2 (3)، 332-267
32. − غباری بناب، ب. (1389). چالش‌های اساسی در بومی سازی روان شناسی در کشور جمهوری اسلامی ایران. نقدنامه روان‌شناسی، 1، 109-103
33. − غروی، م. (1380). بحثی پیرامون روان شناسی اسلامی. مجله معرفت، 50، 13-6
34. − غروی، م.، و آذربایجانی،م. (1391). روان‌شناسی اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
35. − کاویانی ارانی، م. (1397). دورنمایی از روان‌شناسی اسلامی به عنوان مکتب، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 12 (23)، 100-69
36. − کاویانی، ح.، نوری‌زاده، م.، پورناصح، م.، و قدس میرحیدری، س. (1381). جایگاه مشاوران مدارس و موانع مشاوره. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی،4 (1)، 69_81.
37. − محمدپور، ا. (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش2،چاپ دوم، تهران: نشر جامعه شناسان
38. − محمدی مقدم، م.، شهابی‌زاده، ف.، و میری، م. (1398). اثربخشی آموزش بهداشت کلام مبتنی بر آموزه‌های اسلامی بر دلبستگی به همسر. مجله روان‌شناسی و دین، 12 (1)، 54-37
39. − مدنی، ی.، و مرادی، ز. (1397). دیدگاه مشاوران و رواندرمانگران درباره نقش دینداری در رضایت جنسی و صمیمیت زناشویی مراجعین: یک پژوهش کیفی. مجله پژوهش‌های مشاوره، 17 (66)، 159-138
40. − مصباح، ع.، و ابوترابی، ع. (1398). ضرورت تأسیس روان‌شناسی واحد در چهارچوب رویکرد اسلامی. مجله روان شناسی و دین، 12 (1)، 72-55
41. − مهدی‌پور، ر.، بهشتی، س.، شفیع‌آبادی، ع.، و دلاور، ع. (1397). مقایسه اثربخشی آموزش گروهی روان‌شناسی مثبت‌گرای سلیگمن و رویکرد اسلامی مبتنی بر آموزه‌های قرآنی بر افزایش شادکامی زنان شاغل متاهل، مجله پژوهش‌های مشاوره، 17 (66)، 57-22
42. − مهدی‌زاده، ح.، فاضلی مهرآبادی، ع.، غروی، م.، و آذربایجانی، م. (1396). اولویت یابی پژوهشی در روان‌شناسی اسلامی. مجله مجموعه مقالات کنگره بین المللی علوم انسانی، 3 (2)، 52-11
43. − مهرابی‌زاده هنرمند، م.، شهروز، م.، همت بناری، ع.، و ترابی‌زاده، م. (1397). اثربخشی آموزش مثبت‌نگری با تأکید بر آیات قرآن بر شادکامی‌ و اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر اهواز. مجله روان‌شناسی و دین،11 (4)، 52-27
44. − نواب، ز.، کلانتری، م.، جواد‌زاده، ا. (1394). اثربخشی معنادرمانی گروهی با رویکرد اسلامی بر هدفمندی زندگی زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره. پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 3 (1)، 35-44
45. − هومن، ح. (1391). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سمت.
46. − Comas-Diaz, L. (9104). The future of psychotherapy with ethnic minorities. Journal of Psychotherapy, 92 (0) , 88_24.
47. − Cornish, M. A., Wade, N. G., & Post, B. C. (2012). Attending to religion and spirituality in group counseling: counselors' perceptions and practices. Group Dynamics-Theory Research Practice. [DOI:10.1037/a0026663]
48. − Holt, C. L, Roth D.L, Huang J, Park C.L, & Clark E.M. (2017). Longitudinal effects of religious involvement on religious coping and health behaviors in a national sample of African Americans., Social Science Medical Journal, 16 (194):87-95.
49. − Husain, A. (2006). Islamic Psychology: Emergence of a New Field. Published by Global Vision Publishing House: New Delhi.
50. − Martinez, J. S., Smith, T. B., & Barlow, S. H. (2007). Spiritual interventions in psychotherapy: Evaluations by highly religious clients. Journal of Clinical Psychology, 63 (10). [DOI:10.1002/jclp.20399]
51. − Polit, D. F. & Beck, C. T. (2006). Essentials of Nursing Research. Philadelphia: Lippincott Co.
52. − Sankhe, K., Agarwal, V., & Sarve, P. (2017). Spiritual Care Therapy on Quality of Life in Cancer Patients and Their Caregivers: A Prospective Non- Randomized Single-Cohort Study, Journal of Religion and Health, Vol 56, (2): 725- 731. [DOI:10.1007/s10943-016-0324-6]
53. − Smith, D. J. (2006). Rehabilitation of counselor willingness to integrate spirituality into client counseling sessions. Journal of Rehabilitation, 72 (3) , 4-11
54. − Sue, D. W., & Sue, D. (2008). Counseling the culturally diverse. Theory & practice (5th ed.): New York.
55. − Turnbow, R. C. (2008). Spiritual and Religious interventio: Psychotherapist and client perspective. Dissertation, School of Human Services, Capella University, Minnesota, United States

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه علمی پژوهش های مشاوره می باشد.

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Counseling Research