رابطه پنج صفت بزرگ شخصیت با افسردگی: نقش میانجی‌گر عزت نفس و خودکارآمدی

حسینی, فرزانه; نجفی, محمود; محمدی فر, محمدعلی

doi:10.29252/jcr.18.72.114

دوره 18، شماره 72 - ( 12-1398 ) جلد 18 شماره 72 صفحات 137-114 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.29252/jcr.18.72.114

Mendeley

Zotero

RefWorks

hosseini F, najafi M, mohamadi far M A. The Relationship Between the Big Five Personality Traits with Depression : The Mediating Role of Self-esteem and Self-efficacy. QJCR 2020; 18 (72) :114-137
URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-987-fa.html

حسینی فرزانه، نجفی محمود، محمدی فر محمدعلی. رابطه پنج صفت بزرگ شخصیت با افسردگی: نقش میانجی‌گر عزت نفس و خودکارآمدی. پژوهش های مشاوره. 1398; 18 (72) :114-137

URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-987-fa.html

رابطه پنج صفت بزرگ شخصیت با افسردگی: نقش میانجی‌گر عزت نفس و خودکارآمدی

فرزانه حسینی

، محمود نجفی

، محمدعلی محمدی فر

دانشگاه سمنان

چکیده: (9795 مشاهده)

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین پنج صفت بزرگ شخصیت با نشانه‌های افسردگی و نقش میانجی گر عزت نفس و خودکارآمدی در دانشجویان بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. به منظور انتخاب نمونه 400 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه آزاد و دولتی شهرستان گنبدکاووس به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌های افسردگی، پنج عاملی شخصیت، عزت نفس و خودکارآمدی بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که روان آزردگی به عنوان قوی ترین پیش بین افسردگی، اثر مثبت معناداری بر آن داشت. درحالی که برونگرایی، توافق گرایی، عزت نفس، خودکارآمدی اثر منفی معناداری بر افسردگی داشتند. هم‌چنین نتایج تحلیل مسیر حاکی از این بوده که متغیرهای عزت نفس و خودکارآمدی به طور همزمان در پیش‌بینی افسردگی براساس صفات شخصیت (برون گرایی، توافق گرایی و روان آزردگی) نقش واسطه را ایفا می‌کنند.نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش و نقش واسطه‌ای عزت نفس و خودکارآمدی در ارتباط صفات شخصیت و افسردگی، برنامه‌ریزی جهت ارتقای سطح عزت نفس و خودکارآمدی می‌تواند نقش مهمی در کاهش افسردگی به واسطه تقویت صفات شخصیتی برون گرایی و توافق گرایی و کاهش روان آزردگی داشته باشد.

واژه‌های کلیدی: صفات شخصیت، عزت‌نفس، خودکارآمدی، نشانگان افسردگی.

متن کامل [PDF 1223 kb] (13485 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1397/9/8 | پذیرش: 1399/1/3 | انتشار: 1399/1/3

فهرست منابع

1.  احدی، ب. (1386).رابطه صفات شخصیتی و سلامت روان. مجله مطالعات علوم تربیتی، 1 (2)، 18-7.

2.  احمدی، خ.، نجاتی، و.، عبدی، م. (1390). مقایسه سلامت عمومی و ارتباط آن با ویزگی‌های شخصیتی در جوانان. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 21 (81)، 36-29.

3.  اسلام زاده، ب.، رشیدی، ه.، فکریان، س. (1395). تعیین نقش میانجی گری خودکارآمدی عمومی در رابطه تمایز یافتگی خود و هویت اجتماعی دانشجویان. پژوهش‌های مشاوره، 15 (57)، 57-41.

4.  امیری، م.، محمدی، ا.، فرقانی، آ. (1391). اعتباریابی مقیاس مرکز مطالعات همه گیر شناسی افسردگی به منظورغربالگری افسردگی در دانشجویان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، 45-43.

5.  آلبوکردی، س.، نوری، ر.، نیکوسیر جهرمی، م.، زاهدایان، ف. (1389). رابطه بین عزت نفس و حمایت اجتماعی یا افسردگی در مردان زندانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 20 (77)، 68-62.

6.  بیرامی، م.، اقبالی، ع.، قلی زاده، ح. (1391). تعامل عامل‌های شخصیتی با علایم افسردگی، ناامیدی و افکار خودکشی در بین دانشجویان. مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 34 (1)، 34-28.

7.  جلالی، ا.، احدی، ح. (1394). رابطه تنظیم شناختی هیجان، خودکارآمدی، برانگیختگی و مهارت‌های اجتماعی با سوء مصرف مواد در نوجوانان. اعتیاد پژوهی، 9 (36)، 109-95.

8.  دبیری، س.، دلاور، ع.، صرامی، غ.، فلسفی نژاد، م. (1392). تدوین مدل روابط سبک‌های فرزندپروری، شخصیت، عزت نفس و شادکامی. فصلنامه خانواده پژوهی، 8 (2)، 159-141.

9.  دلاور، ع.، نجفی، م.، رضایی، ع. م.، دبیری، س.، رضایی، ن. م. (1392). خصوصیات روان سنجی مقیاس خودکارآمدی عمومی در کارکنان دانشگاه. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 12 (4)، 103-87.

10.  دهقان، ف.، آتش پور، ح.، شفتی، ع. (1393). رابطه عوامل شخصیت و خودکارآمدی عمومی با امید عاملی و راهبردی به درمان در معتادان. اعتیاد پژوهی، 8 (31)، 108-91.

11.  رجبی، غ. (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس باورهای خودکارآمدی عمومی (GSE-10). مجله اندیشه ‌های نوین تربیتی، 2 (1و2)، 122-111.

12.  رجبی، غ. ر.، بهلول، ن. (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت نفس روزنبرگ در دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی، 3 (2)، 48-33.

13.  ریواز، م.، شکراللهی، پ.، قدکپور، ث.، زرشناس، ل. (1392). افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دختر دانشکده پرستاری مامایی. فصلنامه علمی _ پژوهشی زن وجامعه، 4 (3)، 84-63.

14.  شولتز، د.، شولتز، س. ا. (2000). نظریه‌های شخصیت.ترجمه سیدمحمدی، یحیی (1388). تهران: انتشارات ویرایش.

15.  طهماسبیان، ک.، اناری، آ. (1388). رابطه بین ابعاد خودکارآمدی و افسردگی در نوجوانان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3 (1)، 93-83.

16.  عبدی، س.، باباپور خیرالدین، ج.، صادری اسکویی، ا. (1387).رابطه ویژگی‌های شخصیت و سلامت روان‌شناختی با «توجه آگاهانه به حال» در دانشجویان. مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی، 41 (4)، 288-281.

17.  غلامعلی لواسانی، م.، خضری آذر، ه.، امانی، ج.، مال احمدی، ا. (1389). نقش خودکارآمدی تحصیلی و اهداف پیشرفت درتنیدگی، اضطراب و افسردگی دانشجویان. مجله روان‌شناسی، 14 (4)، 432-417.

18.  کیانی، ر.، آقاپور، م. (1381). بررسی عوامل شخصیتی، سبک‌های اسنادی و سبک‌های مقابله‌ای با سلامت روان دانشجویان دختر دانشگاه آزاداسلامی واحد اهر. مجله زن ومطالعات خانواده، 3 (10)، 144-131.

19.  لطفی کاشانی، ف.، طاهری، ا.، میرزایی، ح.، مسعودی مقدم، ز. (1391). رابطه حمایت اجتماعی و عزت نفس با افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به سرطان. مجله یافته‌های نوین درروان‌شناسی، 8 (25)، 115-101.

20.  محمدی، ش.، باباپور، ت.، علی پور، ف. (1393). نقش پیش بین سبک‌های هویت و 5 عامل شخصیت در تعارضات زناشویی زوجین 20 تا 40 ساله. پژوهش‌های مشاوره، 13 (49)، 145-137.

21.  محمدی، ن. ا. (1384). بررسی مقدماتی اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس حرمت خود روزنبرگ. فصلنامه روان‌شناسان ایرانی، 1 (4)، 320-313.

22.  مدرسی فرد، ف .، ماردپور، ع. (1395).رابطه ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای و خودآمدی پرهیزاز مواد درجوانان آلوده به اعتیاد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 10 (39)، 231-213.

23.  مرادی، م.، علیزاده، ح.، بارانیان، س.، زغیبی قناد، س. (1395). پنج عامل بزرگ شخصیت وبهزیستی روان‌شناختی:نقش واسطه‌ای حرمت خود. مجله روان‌شناسی تحولی خود:روان‌شناسی ایران، 13 (49)، 94-79.

24.  مفسری، م. (1389). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و کمال گرایی با افسردگی و اضطراب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه تبریز.

25.  مقدم، ز.، مهرابی زاده هنرمند، م.، احدی، ح.، عسکری، پ.، حیدری، ع. (1393). اثر سبک‌های دلبستگی و سبک‌های والدینی بر خودشکوفایی: نقش واسطه‌ای ویژگی‌های شخصیتی. پژوهش‌های مشاوره، 13 (51)، 156-136.

26.  میرخانی، پ.، باقریان، ف.، شکری، ا. (1393).نقش میانجیگر باورهای خودکارآمدی در رابطه با صفات شخصیت و سبک اسنادی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3 (31)، 77-57.

27.  نصرت آبادی، م.، جوشن لو، م.، جعفری کندوان، غ. (1385). بررسی پایایی و روایی پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (BFI) در دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی و علوم تربیتی، 2 (5)، 148-123.

28.  Adam, J., & Folds, L. (2014). Depression, self efficacy and Adherence in patients with type 2 Diabetes. journal of nurse practitioners (JNP),10 (9), [DOI:10.1016/j.nurpra.2014.07.033]

29.  Allik, J., & Pullmann, H. (2000).The Rosenberg Self Esteem Scale: It dimensionality, stability and personality correlates in Estonian. Personality and Individual Differences, 28,701-715. [DOI:10.1016/S0191-8869(99)00132-4]

30.  Chioqueta, A. P., & Stiles, T. C. (2004). Personality traits and the development of depression, hopelessness, and suicide ideation. Personality and Individual Differences, 38, 1283-1291. [DOI:10.1016/j.paid.2004.08.010]

31.  Firoozi, M., Azmoude, E., & Asgharipour, N. (2016).The relationship between personality traits and sexual self-esteem and its component. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 21 (3), 225-231. [DOI:10.4103/1735-9066.180375]

32.  Gana, K., Bailly, N., Saada, Y., Broc, G., & Alaphilippe, D. (2015). Relationship between self-esteem and depressive mood in old age: Results from a six-year longitudinal study. Personality and Individual Differences, 82, 169-174. [DOI:10.1016/j.paid.2015.03.021]

33.  Goodwin, R. D., & Gotlib, I. H. (2004). Gender differences in depression: the role of personality factors. Psychiatry Research, 126, 135-142. [DOI:10.1016/j.psychres.2003.12.024]

34.  Halit, A. H. (2014). Self-esteem and its relation to depression among the Elderly. International journal of Business and social science, 5 (3), 266-274.

35.  Klassen, R. M., & Tze, V. M. (2014). Teachers' self-efficacy, personality, and teaching effectiveness: A meta-analysis. Educational Research Review, 12, [DOI:10.1016/j.edurev.2014.06.001]

36.  Leow, K., Lee, M., & Lynch, M. F. (2016). Big Five Personality and Depressive Symptoms: A Self-Determination Theory Perspective on Students' Positive Relationships With others. Ideas and Research You Can Use: VISTAS, 1-10.

37.  Li, J. B., Delvecchio, E., Riso, D. D., & Salcuni, S. (2015).Self-esteem and its association with depression among Chinese, Italian, and Costa: A cross- Ricaadolescents cultural study. Personality and Individual Differences, 82, [DOI:10.1016/j.paid.2015.02.036]

38.  Maier, W., Lichtermann, D., Minges , J., & Heun , R. (1992). Personality traits in Subject at risk fot unipolar major depression: a family study perspective. Journal of Affective Disorders, 24, 153- 164. [DOI:10.1016/0165-0327(92)90063-C]

39.  Mccrae, R., & Costa, P. (1992). Discriminant validity of neo-pirfacet scales. Educational and psychological measurement, (52), 229-236. [DOI:10.1177/001316449205200128]

40.  Muris, P. (2012). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences 32, 337-348. [DOI:10.1016/S0191-8869(01)00027-7]

41.  Mustafa, M. B., Nasir, R., & Yusooff, F. (2010). Parental Support, Personality, Self-Efficacy and Depression among Medical Students. Procedia Social and Behavioral Sciences,7 (30), 419-424. [DOI:10.1016/j.sbspro.2010.10.057]

42.  Nauta, M. M. (2004). Self-eficacy as a mediator of the relationship between personality factors and career interests. Journal of Career Assessment, 12 (4), 381-394. [DOI:10.1177/1069072704266653]

43.  Orth ,U., Robins, R. W., & Meier, L. L. (2009).Disentangling the Effects of Low Self- Esteem and Stressful Events on Depression: Findings From Three Longitudinal Studies. Journal of Personality and Social Psychology, 97 (2), 307-321. [DOI:10.1037/a0015645]

44.  Radloff, L. S. (1977). The CES-D Scale: A Self-Report Depression Scale for Research in the General Population. Applied psychological measurement,1 (3),385-401. [DOI:10.1177/014662167700100306]

45.  Rassart, J., Luyckx, K., Moons, P., & Weets, I. (2014). Personality and self-esteem in emerging adults with Type 1 diabetes. Journal of Psychosomatic Research, 76, 139-145. [DOI:10.1016/j.jpsychores.2013.11.015]

46.  Robins, R. W., Tracy, J. L., Trzesniewski, K., potter, J., & Gosling, S. D. (2001). Personality Correlates of Self-Esteem. Journal of Research in Personality,35, 463-482. [DOI:10.1006/jrpe.2001.2324]

47.  Shi, M., Liu, L., Yang ,Y. L., & Wang, L. (2015).The mediating role of self-esteem in the relationship between big five personality traits and depressive symptoms among Chinese undergraduate medical students. Personality and Individual Differences,83 ,55-59. [DOI:10.1016/j.paid.2015.03.050]

48.  Steiger, A. E., Allemand, M., Robins, R. W., & Fend, H. A. (2014). Low and Decreasing Self-Esteem During Adolescence Predict Adult Depression Two Decades Later. Journal of Personality and Social Psychology, 106 (2), 325-338. [DOI:10.1037/a0035133]

49.  Tahmassian, K., & Jalali Moghadam, N. (2011). Relationship between self-efficacy and symptoms of anxiety, depression, worry and social avoidance in a normal sample of students. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 5 (2), 91-98.

50.  Wang, J. L., Jackson, L. A., Zhang, D. J., & Su, Z. Q. (2012). The relationships among the Big Five Personality factors, self-esteem, narcissism,and sensation-seeking to Chinese University students' uses of socialnetworking sites (SNSs).Computers in Human Behavior,28, 2313-2319. [DOI:10.1016/j.chb.2012.07.001]

51.  Wang, Y., Yao, L., Liu, L., Yang, X., Wu, H., Wang, J., & Wang, L. (2014). The mediating role of self-efficacy in the relationship between Big five personality and depressive symptoms among Chinese unemployed population: a cross-sectional study. BMC psychiatry, 14 (61), 1-8.‌ [DOI:10.1186/1471-244X-14-61]

52.  Weidmann, R., Lederman,T., & Grob, A. (2016). Big Five traits and relationship satisfaction: The mediating role of self-esteem. Journal of Research in Personality,1-8.

53.  Adam, J., & Folds, L. (2014). Depression, self efficacy and Adherence in patients with type 2 Diabetes. journal of nurse practitioners (JNP),10 (9), [DOI:10.1016/j.nurpra.2014.07.033]

55.  Allik, J., & Pullmann, H. (2000).The Rosenberg Self Esteem Scale: It dimensionality, stability and personality correlates in Estonian. Personality and Individual Differences, 28,701-715. [DOI:10.1016/S0191-8869(99)00132-4]

56.  Chioqueta, A. P., & Stiles, T. C. (2004). Personality traits and the development of depression, hopelessness, and suicide ideation. Personality and Individual Differences, 38, 1283-1291. [DOI:10.1016/j.paid.2004.08.010]

57.  Firoozi, M., Azmoude, E., & Asgharipour, N. (2016).The relationship between personality traits and sexual self-esteem and its component. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 21 (3), 225-231. [DOI:10.4103/1735-9066.180375]

58.  Gana, K., Bailly, N., Saada, Y., Broc, G., & Alaphilippe, D. (2015). Relationship between self-esteem and depressive mood in old age: Results from a six-year longitudinal study. Personality and Individual Differences, 82, 169-174. [DOI:10.1016/j.paid.2015.03.021]

59.  Goodwin, R. D., & Gotlib, I. H. (2004). Gender differences in depression: the role of personality factors. Psychiatry Research, 126, 135-142. [DOI:10.1016/j.psychres.2003.12.024]

60.  Halit, A. H. (2014). Self-esteem and its relation to depression among the Elderly. International journal of Business and social science, 5 (3), 266-274.

61.  Klassen, R. M., & Tze, V. M. (2014). Teachers' self-efficacy, personality, and teaching effectiveness: A meta-analysis. Educational Research Review, 12, [DOI:10.1016/j.edurev.2014.06.001]

63.  Leow, K., Lee, M., & Lynch, M. F. (2016). Big Five Personality and Depressive Symptoms: A Self-Determination Theory Perspective on Students' Positive Relationships With others. Ideas and Research You Can Use: VISTAS, 1-10.

64.  Li, J. B., Delvecchio, E., Riso, D. D., & Salcuni, S. (2015).Self-esteem and its association with depression among Chinese, Italian, and Costa: A cross- Ricaadolescents cultural study. Personality and Individual Differences, 82, [DOI:10.1016/j.paid.2015.02.036]

66.  Maier, W., Lichtermann, D., Minges , J., & Heun , R. (1992). Personality traits in Subject at risk fot unipolar major depression: a family study perspective. Journal of Affective Disorders, 24, 153- 164. [DOI:10.1016/0165-0327(92)90063-C]

67.  Mccrae, R., & Costa, P. (1992). Discriminant validity of neo-pirfacet scales. Educational and psychological measurement, (52), 229-236. [DOI:10.1177/001316449205200128]

68.  Muris, P. (2012). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences 32, 337-348. [DOI:10.1016/S0191-8869(01)00027-7]

69.  Mustafa, M. B., Nasir, R., & Yusooff, F. (2010). Parental Support, Personality, Self-Efficacy and Depression among Medical Students. Procedia Social and Behavioral Sciences,7 (30), 419-424. [DOI:10.1016/j.sbspro.2010.10.057]

70.  Nauta, M. M. (2004). Self-eficacy as a mediator of the relationship between personality factors and career interests. Journal of Career Assessment, 12 (4), 381-394. [DOI:10.1177/1069072704266653]

71.  Orth ,U., Robins, R. W., & Meier, L. L. (2009).Disentangling the Effects of Low Self- Esteem and Stressful Events on Depression: Findings From Three Longitudinal Studies. Journal of Personality and Social Psychology, 97 (2), 307-321. [DOI:10.1037/a0015645]

72.  Radloff, L. S. (1977). The CES-D Scale: A Self-Report Depression Scale for Research in the General Population. Applied psychological measurement,1 (3),385-401. [DOI:10.1177/014662167700100306]

73.  Rassart, J., Luyckx, K., Moons, P., & Weets, I. (2014). Personality and self-esteem in emerging adults with Type 1 diabetes. Journal of Psychosomatic Research, 76, 139-145. [DOI:10.1016/j.jpsychores.2013.11.015]

74.  Robins, R. W., Tracy, J. L., Trzesniewski, K., potter, J., & Gosling, S. D. (2001). Personality Correlates of Self-Esteem. Journal of Research in Personality,35, 463-482. [DOI:10.1006/jrpe.2001.2324]

75.  Shi, M., Liu, L., Yang ,Y. L., & Wang, L. (2015).The mediating role of self-esteem in the relationship between big five personality traits and depressive symptoms among Chinese undergraduate medical students. Personality and Individual Differences,83 ,55-59. [DOI:10.1016/j.paid.2015.03.050]

76.  Steiger, A. E., Allemand, M., Robins, R. W., & Fend, H. A. (2014). Low and Decreasing Self-Esteem During Adolescence Predict Adult Depression Two Decades Later. Journal of Personality and Social Psychology, 106 (2), 325-338. [DOI:10.1037/a0035133]

77.  Tahmassian, K., & Jalali Moghadam, N. (2011). Relationship between self-efficacy and symptoms of anxiety, depression, worry and social avoidance in a normal sample of students. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 5 (2), 91-98.

78.  Wang, J. L., Jackson, L. A., Zhang, D. J., & Su, Z. Q. (2012). The relationships among the Big Five Personality factors, self-esteem, narcissism,and sensation-seeking to Chinese University students' uses of socialnetworking sites (SNSs).Computers in Human Behavior,28, 2313-2319. [DOI:10.1016/j.chb.2012.07.001]

79.  Wang, Y., Yao, L., Liu, L., Yang, X., Wu, H., Wang, J., & Wang, L. (2014). The mediating role of self-efficacy in the relationship between Big five personality and depressive symptoms among Chinese unemployed population: a cross-sectional study. BMC psychiatry, 14 (61), 1-8.‌ [DOI:10.1186/1471-244X-14-61]

80.  Weidmann, R., Lederman,T., & Grob, A. (2016). Big Five traits and relationship satisfaction: The mediating role of self-esteem. Journal of Research in Personality,1-8.

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه علمی پژوهش های مشاوره می باشد.

فصلنامه علمی پژوهش های مشاوره

پایگاه های مرتبط