فصلنامه علمی پژوهش های مشاوره

در مورد رفتار انسان، پرسش های بسیار مهمی برای روانشناسان مطرح بوده که از جمله می توان به این پرسش ها اشاره کرد : چرا رفتارانسان شروع می شود؟ بعد از اینکه رفتار شروع شد چرا ادامه می یابد؟ چرا رفتار به سمت برخی هدف ها و دورشدن از هدف های دیگر گرایش دارد؟  چرا رفتار جهت خود را تغییر می دهد؟ چرا شدت رفتار تغییر می کند؟ و چرا رفتار متوقف می شود؟  برای پاسخ به این پرسش ها، مفهومی تحت عنوان انگیزش^[1] در روانشناسی به‌وجود آمده است(ریو، 2009).  بنابراین، اینکه چه عاملی باعث می شود رفتاری انجام صورت پذیرد و استمرار داشته باشد یا متوقف شود و همچنین جهت و شدت رفتارهایی که  انجام می شود، مجموعه چالش هایی است که در حوزه انگیزش مطرح است ( ریو، 2005؛ پتری، 2012؛ پنتریچ و شانک، 2002).  انگیزش مفهومی بنیادی است که تقریباً در همه ابعاد رفتار و زندگی انسان مخصوصاً ابعاد مربوط به یادگیری و آموزش کاربرد دارد. همچنین انگیزش مهم ترین مفهوم تعلیم وتربیت[2] است. تقریباً همه روانشناسان معتقدند که انگیزش پایه و اساس شروع، ادامه یافتن و پایداری در رفتار انسانی است. انگیزش رفتار انسان را در راستای اهداف مطلوب هدایت می کند ( الوانه، 1998).

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش برنامه فرزندپروری ­مثبت  و آموزش برنامه مدیریت والدین برمشکلات رفتاری کودکان وشیوه­ فرزندپروری والدین صورت گرفت.روش: روش پژوهش از نوع نیمه ­آزمایشی، پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه­­ی آماری پژوهش شامل همه والدین کودکان با مشکلات رفتاری که نمونه­ای به حجم 90 نفرانتخاب شدند. شرکت­کنندگان پرسشنامه­­های­ مشکلات رفتاری کانرز  و  فرزندپروری آلاباما را در سه مرحله تکمیل نمودند. داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته ­ها: برنامه مدیریت والدین بر هریک از مشکلات سلوک، اجتماعی، روان­تنی، خجالتی- اضطراب تأثیر بیشتری نسبت به برنامه فرزندپروری ­مثبت  نشان داده است (01/0>p). تأثیر برنامه مدیریت والدین برهر یک از ابعاد فرزندپروری مثبت، درگیری مثبت و کاهش تنبیه بدنی و نظارت ضعیف نسبت به برنامه فرزندپروری ­مثبت  بیشتر بوده­است (01/0>p).  نتایج پیگیری پس از یک ماه نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات مشکلات رفتاری و والدگری تفاوت وجود دارد و اثربخشی دو گروه درمان بر مشکلات رفتاری و والدگری مثبت بعد از یک ماه باقی مانده است (01/0>P). نتیجه­ گیری: یافته­های پژوهش نشان داد هر دو روش مؤثر بوده ­اند اما آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و فرزندپروری مثبت بر ابعاد فرزندپروری تأثیر بیشتری نشان دادند. یافته ­های این پژوهش برای روان­درمانگران و مشاوران در زمینه­ انتخاب نوع مداخله برای آموزش والدین مفید خواهد بود.