حسن بلند،
دوره 19، شماره 75 - ( 9-1399 )
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف دست‌یابی به ابزاری روا و معتبر برای اندازه‌گیری میزان مشارکت افراد در شبکههای اجتماعی مجازی (SNS) انجام گرفت. روش: روش این پژوهش به لحاظ هدف جزو پژوهش‌های تحقیق و توسعه و به لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها (طرح پژوهش) از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در سال 97-1396 دانشگاه گیلان بودند که با روش «نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحله‌ای»، 979 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. مجموعه‌ای از پرسشهای مرتبط، پس از تأیید روایی صوری، در اختیار اعضای گروه نمونه قرار گرفت و داده‌های به‌دست آمده برای تعیین روایی سازه، با روش تحلیل عاملی به شیوه‌ی اکتشافی (بر مبنای داده‌های برآمده از 400 آزمودنی) و سپس به شیوه‌ی تأییدی (بر اساس داده‌های برآمده از 579 آزمودنی) مورد پردازش قرار گرفت. یافته‌ها: در نهایت مقیاسی با 34 گویه فراهم آمد که گویه‌ها در میان سه عامل «مبادله‌ی هیجان/شناخت» (20 گویه)، «شدت مشارکت» (7 گویه) و «مبادله فرهنگ» (7 گویه) توزیع شده بودند. این سه عامل، بر روی هم، 73/46 درصد از واریانس کل پرسشنامه را تبیین می‌کرد. بر مبنای نتایج بررسی پایایی (همسانی درونی) ضرایب به دست آمده برای مولفههای مقیاس بین 81/0 تا 90/0 بود که از میان آنها «مبادله هیجان/ شناخت» دارای بیشترین ضریب شاخص همسانی درونی بود و پس از آن به ترتیب؛ مبادله فرهنگ و شدت مشارکت قرار گرفتند؛ همسانی درونی کلی پرسشنامه نیز 92/0 به دست آمد. نتیجه: «مقیاس مجازورزی شبکه‌ای» برای اندازه‌گیری میزان مشارکت در شبکههای اجتماعی مجازی از روایی، اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار است.
