دوره 19، شماره 75 - ( 9-1399 )
جلد 19 شماره 75 صفحات 33-5 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
khakshoorShandiZ F, sodagar S, anani F, malihiazkr S, zarban A. the effectiveness of dialectical behavior therapy and mindfulness-based cognitive therapy on cognitive components (cognitive fusion, cognitive avoidance and cognitive flexibility) and oxidative stress in women with type 2 diabetes. QJCR 2020; 19 (75) :5-33
URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-1271-fa.html
URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-1271-fa.html
خاکشورشاندیز فاطمه، سوداگر شیوا، عنانی غلامرضا، ملیحی الذاکرینی سعید، زربان اصغر. مقایسه تأثیر رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مؤلفه‌های شناختی (آمیختگی، اجتناب و انعطاف‌پذیری‌شناختی) و استرس اکسیداتیو زنان مبتلا به دیابت نوع دو. پژوهش های مشاوره. 1399; 19 (75) :5-33
URL: http://irancounseling.ir/journal/article-1-1271-fa.html
واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده: (7179 مشاهده)
هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مؤلفه‌های شناختی (آمیختگی، اجتناب و انعطاف‌پذیری شناختی) و استرس اکسیداتیو زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود که بر روی 60 بیمار زن مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به مراکز دولتی سلامت شهر بیرجند در سال 1395 با دو گروه آزمایش (40 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) به صورت در دسترس و به طور تصادفی انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه آمیختگی شناختی گیلاندرز و همکاران (2014)، اجتناب شناختی سکستون و دوکاس (2008) و انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) بود. همچنین به گروه آزمایش پروتکل رفتاردرمانی دیالکتیکی فن‌دایک (1396)، رفتاردرمانی دیالکتیکی قهاری (1395) و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی سیگال، ویلیامز و تیزدل (2002) ارائه و به گروه کنترل درمانی ارائه نشد. تجزیه تحلیل داده‌ها با کمک تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک در مقایسه با شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش مؤلفه‌های شناختی و استرس اکسیداتیو و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر فرونشانی فکر و مؤلفه‌های هیجانی بیماران مبتلا به دیابت مؤثر است (05/0> P). نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها می‌توان برای بهبود مؤلفه‌های هیجانی و شناختی بیماران دیابتی از رفتاردرمانی دیالکتیکی در مقایسه با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بیشتر به عنوان درمان مکمل استفاده کرد.
واژه‌های کلیدی: رفتاردرمانی دیالکتیکی، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، مؤلفه‌های شناختی، مؤلفه‌های هیجانی، استرس اکسیداتیو، دیابت نوع دو
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1398/11/11 | پذیرش: 1399/2/11 | انتشار: 1399/10/2
دریافت: 1398/11/11 | پذیرش: 1399/2/11 | انتشار: 1399/10/2
فهرست منابع
1. احمدی، ز.، میرزائیان، ب.، مداح، م. (1395). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نگرانی و اجتناب شناختی در دانشجویان اضطرابی، مجله ایده‌های نوین روان‌شناسی، 1 (1)، 1-10.
2. اسداللهی، م.، شعبانی، ل.، صوفی نیستانی، ز. (۱۳۹۷). اثربخشی درمان‌های مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت روان و انعطاف‌پذیری کنشی آزادگان شهر اراک، دومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی، مشهد: دبیرخانه دائمی کنفرانس.
3. اکبری، م.، محمدخانی، ش.، ضرغامی، م. (1395). نقش واسطه‌ای آمیختگی شناختی در تبیین ارتباط بین بی‌نظمی هیجانی با اضطراب و افسردگی: یک عامل فراتشخیصی، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، ۲۲ (۱)، 17 -29.
4. افخمی اردکانی، م.، محمدی، م.، زحمتکش، م. (1388). دیابت، استرس اکسیداتیو و آنتی‌اکسیدان، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی شهید صدوقی یزد، 3 (17)، 1-19.
5. انتظاری، م.، شمسی‌پور دهکردی، پ.، صحاف، ر. (1396). اثربخشی فعالیت جسمانی بر انعطاف‌پذیری شناختی و کمال‌گرایی سالمندان، مجله سالمند، 4 (12)، 405- 417.
6. بساک‌نژاد، س.، معینی، ن.، مهرابی زاده هنرمند، م. (1389). رابطه پردازش پس رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان. مجله علوم رفتاری، 4 (4)، 335-340.
7. بشرپور، س.، محمدی، ن.، شیشه‌گران، س. (1397). اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و سبک‌های مقابله‌ای زنان سرپرست خانوار، فصلنامه علمی - پژوهشی زن و فرهنگ، 35 (9)، 39-60.
8. پورمحسنی کلوری، ف.، اسلامی، ف. (1395). بررسی اثربخشی شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت روان و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر. فصلنامه علمی پژوهشی روان‌شناسی سلامت، 20 (5)، 5-25.
9. جعفری، ا. (1399). مقایسه انعطاف‌پذیری شناختی، سرمایه روان‌شناختی و راهبردهای مقابله با درد بین افراد مبتلا به کووید ۱۹ پاسخ‌دهنده و عدم پاسخ‌دهنده به درمان خانگی، فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، 74 (19)، 4-35.
10. حسنی، م.، غفاری، ع.، ابوالقاسمی، ع.، تکلوی، س. (1398). بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر انعطاف‌پذیری شناختی، حس پیوستگی و تعاملات زناشویی در زوجین متقاضی طلاق، فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 53 (5)، 89-106.
11. سرداری‌پور، م.، پاشایی، ز.، ترناس، غ.، طافی، ف. (1397). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تنظیم شناختی هیجانی افراد مبتلا به دیابت، ششمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران: دانشگاه تهران.
12. سعیدپور، ص.، کاظمی رضایی، س.ع.، کربلایی اسمعیل، ن.، کاظمی رضایی، س.و.، احمدی، ف. (1396). نقش تشخیصی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، همجوشی شناختی و راهبردهای کنترل فکر در اختلال وسواسی _ اجباری، مجله روان‌شناسی بالینی، 35 (3)، 1-12.
13. سلطانی، ا.، مؤمن‌زاده، س.، حسینی، ز.، بحرینیان، ع. (1396). مشخصات روان‌سنجی پرسشنامه آمیختگی شناختی. مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 5 (21)، 290-297.
14. شاره، ح.، روئین فرد، م.، حقی، ا. (1392). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی رفتاری هیمبرگ - بکر بر بهبود اضطراب اجتماعی و انعطاف‌پذیری شناختی دختران نوجوان، مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 2 (21)، 54-67.
15. شعبانی، ج.، مصدری، م. (1395). اثربخشی آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اختلال اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 2 (3)، 12-27.
16. شیرکوند، ن.، غلامی‌حیدری، س.، عرب سالاری، ز.، عاشوری، ج. (1394). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر شادکامی و امید بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. فصلنامه پرستاری دیابت دانشکده پرستاری و مامایی زابل، 2 (2)، 8-20.
17. صفری موسوی، س.، ندری، م.، امیری، م.، رادفر، ف.، فرخچه، م. (1398). نقش پیش‌بینی‌کنندگی انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان بر افسردگی و اضطراب و استرس مبتلایان به دیابت نوع دو، مجله مطالعات ناتوانی، 50 (9)، 1-7.
18. صمدی فرد، ح.ر، نریمانی، م.، میکائیلی، ن.، شیخ‌الاسلامی، ع. (1395). نقش مؤلفه‌های اجتناب شناختی و باور فرا شناختی در پیش‌بینی طلاق عاطفی همسران، فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، 59 (15)، 38-57.
19. عرب‌زاده، ا.، سودانی، م.، شعاع کاظمی، م.، شهبازی، م. (1399). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره، فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، 73 (19)، 100-122.
20. عزیزی، ا.، محمدی، ج. (1395). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی گروهی بر استرس ادراک‌شده و افسردگی بیماران سندرم روده تحریک‌پذیر، مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، 1 (16)، 96-106.
21. علیلو، م.، شریفی، ا. (1395). رفتاردرمانی دیالکتیکی برای اختلال شخصیت مرزی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
22. علیلو، م.، شاه‌جویی، ت.، هاشمی، ز. (1389). مقایسه عدم تحمل بلاتکلیفی، اجتناب شناختی، جهت‌گیری منفی به مشکل و باورهای مثبت در مورد نگرانی بین بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و افراد عادی، مجله پژوهش‌های نوین روان‌شناختی روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 2 (5)، 167-185.
23. غلامی جنت‌آبادی، ن.، امیری، م. (۱۳۹۷). اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی دختران تکواندوکار، دومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، مشاوره، تعلیم تربیت، مشهد: موسسه آموزش عالی شاندیز.
24. فاضلی، م.، احتشام‌زاده، پ.، هاشمی شیخ شیانی، س.ا. (1393). اثربخشی درمان شناختی - رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده، مجله اندیشه و رفتار، 34 (9)، 27-38.
25. فن‌دایک، ش.، (2013). رفتاردرمانی دیالکتیکی: راهنمای گام به گام. ترجمه جواد نجم‌آبادی زاده (1396). تهران: انتشارات ارسباران.
26. قدم‌پور، ع.، رادمهر، پ.، یوسف‌وند، ل. (1395). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اجتناب شناختی - رفتاری و نشخوار ذهنی در مبتلایان به اختلال همبودی اضطراب اجتماعی و افسردگی، فصلنامه علمی - پژوهشی افق دانش، 2 (23)، 142-150.
27. قهاری، ق. (1395). فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی (راهنمای روان‌شناسان، روان‌پزشکان و مشاوران)، تهران: انتشارات دانژه.
28. کاظمی، س.و، کاکابرایی، ک.، حسینی، س. (1398). اثربخشی آموزش مهارت نظم جویی هیجان مبتنی بر رفتاردرمانی دیالکتیکی بر پریشانی روان‌شناختی و انعطاف‌پذیری شناختی بیماران قلبی و عروقی، نشریه روان‌پرستاری، 3 (7)، 31-40.
29. گودرزی، م.، قاسمی، ن.، میردریکوند، ف.، غلامرضایی، س. (1397). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر عاطفه مثبت و منفی، انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و مؤلفه‌های ذهن آگاهی افراد دارای علائم افسردگی، نشریه روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5 (4)، 45-63.
30. محمدی شیرمحله، ف.، جمهری، ف.، کراسکیان، آ.، ملکی ذاکرینی، س. (1395). اثربخشی ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب و قند خون بیماران دیابتی با نوع شخصیت بازدارنده، نشریه روان‌شناسی کاربردی، 2 (5)، 67-78.
31. محمدی، ا. (1395). بررسی اثربخشی آموزش رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) بر خلق افسرده بیماران دیابتی نوع دو شهر بیرجند، سومین کنفرانس جهانی روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، شیراز: با همکاری مشترک موسسه آموزش عالی علامه خویی، دانشگاه زرقان-واحد پژوهش دانش‌پژوهان همایش آفرین.
32. موسوی‌نژاد، م.، ثناگوی محرر، غ.، زربان، ا. (1397). تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و استرس ادراک‌شده بیماران دیابتی نوع دو، مجله مطالعات ناتوانی، 10 (8)، 1-9.
33. موسوی‌نژاد، م.، ثناگوی محرر، غ.، زربان، ا. (1398). تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نشخوار فکری و شاخص قند خون بیماران دیابتی نوع دو، نشریه دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، 78 (4)،
35. Baker, M. K. Simpson, K. (2015). "Behavioral strategies in diabetes prevention programs: A systematic review of randomized controlled trials". Diabetes Research and Clinical Practice. 91.1-12. [DOI:10.1016/j.diabres.2010.06.030]
36. Baucom, D.H. & Epstein, N. (2013). Cognitive behavioral marital therapy, New York: Brunner/Mazel. [DOI:10.4324/9780203776599]
37. Brands AM, Biessels GJ, De Haan EH, Kappelle LJ, Kessels RP. (2005). The effects of type 1 diabetes on cognitive performance: a meta-analysis. Diabetes care; 28 (3):726-35. [DOI:10.2337/diacare.28.3.726]
38. Ceriello A, Bortalotti N, Fulleti E, Tuboga C, Tonutti L, Crescentini A, et al. (1997). Total plasma antioxidant capacity predicts thrombosis prone status in NIDDM patients. Diabetes care;20 (10):1589-93. [DOI:10.2337/diacare.20.10.1589]
39. Chiesa A, Calati R, Serretti A. (2011). Does mindfulness training improve cognitive abilities? A systematic review of neuropsychological findings. Clin Psychol Rev; 31 (3):449-64. [DOI:10.1016/j.cpr.2010.11.003]
40. Cochranc CG. (2007). Cellular injury by antioxidants. Am J Med.32:235-55.
41. Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34 (3): 241-253. [DOI:10.1007/s10608-009-9276-4]
42. Dimidjian S, Beck A & Felder JN. (2014). Web-based Mindfulness-based Cognitive Therapy for reducing residual depressive symptoms: An open trial and quasi-experimental comparison to propensity score matched controls. Behav Res Ther.;63:83-9. [DOI:10.1016/j.brat.2014.09.004]
43. Egede LE & Dismuke CE. (2012). Serious psychological distress and diabetes: A review of the literature. Curr Psychiatry Rep; 14 (1):15-22. [DOI:10.1007/s11920-011-0240-0]
44. Eisendrath, S. Chartier, M. & Mclane, M. (2012). Adapting mindfulness-based cognitive therapy for treatment, Resistant Depression [electronic version]. Cognitive and Behavioral Practice, 18: 362-370. [DOI:10.1016/j.cbpra.2010.05.004]
45. Garland, E.L. Schwarz, N.R. Kelly, A. Whitt, A. & Howard, M.O. (2010). Mindfulness-Oriented Recovery Enhancement for Alcohol Dependence: Therapeutic Mechanisms and Intervention Acceptability, Journal of Social Work Practice in the Addictions, 12 (3): 242-263. [DOI:10.1080/1533256X.2012.702638]
46. Gamert SR. (2016). Are we up to the challenge. Clin Geriatr. 10 (6): 14.
47. Ghazi A, Landerman LR, Lien LF & Colon-Emeric CS. (2013). Impact of race on the incidence of hypoglycemia in hospitalized older adults with type 2 diabetes. Clinical Diabetes; 31 (2):66- 72. [DOI:10.2337/diaclin.31.2.66]
48. Gillanders, D. Bolderston, H. Bond, F. W. Dempster, M. Flaxman, P.E. Campbell, L. Kerr, S. Tansey, L. Noel, P. Ferenbach, C. Masley, S. Roach, L. Lloyd, J. May, L. Clarke, S. & Remington, B. (2014). "The development and initialvalidation of The Cognitive Fusion Questionnaire". Behavior Therapy, 45 (1) , 83101. [DOI:10.1016/j.beth.2013.09.001]
49. Halliwell B. (2005). Antioxidant characterization methodology and mechanisms. Biochemical Pharmacological.49 (10):1341-84. [DOI:10.1016/0006-2952(95)00088-H]
50. Halliwell B, Gutteridge JM. (2010). The antioxidants of human extracellular fluids. Arch Biochem Biophys;280 (1):1-8. [DOI:10.1016/0003-9861(90)90510-6]
51. Hayes, S. C. (2009). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavior therapy. Behavior Therapy, 35 (4) , 639- 665. [DOI:10.1016/S0005-7894(04)80013-3]
52. Helmes E, Ward BG. (2015). Mindfulness-based cognitive therapy for anxiety symptoms in older adults in residential care. Aging & Mental Health; 23: 1-7.
53. Hofmann SG, Sawyer AT, Witt AA. (2010). The effect of mindfulness-based therapyon anxietyand depression: A meta-analytic review. Journal of Consulting and Clinical Psychology; 78 (2): 169-183. [DOI:10.1037/a0018555]
54. Holaway, R.M. Heimberg, R.G. & Coles, M.E. (2006). A Comparison of Intolerance of Uncertainty in Analogue Obsessive-compulsive Disorder and Generalized Anxiety Disorder. J Anxiety Disord, 20: 158-174. [DOI:10.1016/j.janxdis.2005.01.002]
55. Kelsey, S. Dickson, J. & Laura, C. (2012). Rumination, Worry, Cognitive Avoidance, and Behavioral Avoidance: Examination of Temporal Effects. Behave There, 43: 629-640. [DOI:10.1016/j.beth.2011.11.002]
56. Masuda, A. Twohig, M. P. Stormo, A. R. Feinstein,A. B. Chou, Y. Y. & Wendell, J. W. (2010). "The effects of cognitive defusion and thought distraction on emotional discomfort and believability of negative self-referential thoughts". Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry,41 (1) ,11- 17.http://doi. org/10. 1016/j. jbtep.2009. 08. 006. [DOI:10.1016/j.jbtep.2009.08.006]
57. Masuda, A. & Tully, E.C. (2012). The Role of Mindfulness and Psychological Flexibility in Somatization, Depression, Anxiety, and General Psychological Distress in a Nonclinical College Sample. Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine, 17 (1): 66-71. [DOI:10.1177/2156587211423400]
58. McCraty R, Atkinson M, Conforti K. (2011). Heart rate variability, hemoglobin AIC and psychological health in type I and II diabetes following an emotional self -management program. Proceeding of the society of behavioral Medicine. 20th Annual Scientific sessions. San Diego, California.
59. McKay M, Wood JC, Brantley J. (2007). The dialectical behavior therapy skills workbook. Oakland: New Harbinger.
60. McManus F, Muse K, Surawy C. (2015). Relating differently to intrusive images: The impact of mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) on intrusive images in patients with severe health anxiety (Hypochondriasis). Mindfulness; 6 (4): 788-796. [DOI:10.1007/s12671-014-0318-y]
61. Moffitt, R. Brinkworth, G. Noakes, M. & Mohr, P. (2012)."A comparison of cognitive restructuring and cognitive defusion as strategies for resisting a craved food". Psychology & Health, 27Suppl 2,74-90. [DOI:10.1080/08870446.2012.694436]
62. http://doi. org/10. 1080/08870446.2012. 694436.
63. Moore A, Malinowski P. (2009). Meditation, mindfulness and cognitive flexibility. Consciousness and cognition; 18 (1):176-86. [DOI:10.1016/j.concog.2008.12.008]
64. Murphy, C. & MacKillop, J. (2012). Living in the here and now: interrelationships between impulsivity, mindfulness, and alcohol misuse. Psychopharmacology, 219 (2): 527-536. [DOI:10.1007/s00213-011-2573-0]
65. Pasaoglu H, Sancak B, Bukan N. (2004). Lipid peroxidation and resistance to oxidation in patients with type II diabetes mellitus. Tohoku J Exp Med Jul;203 (3):211-8. [DOI:10.1620/tjem.203.211]
66. Segal, Z Williams, J Teasdale, J. (2002). Mindfulness-based cognitive therapy for depression: A new approach to preventing relapse. New York: Guilford Press.
67. Sexton, K.A. & Dugas, M.J. (2008). The cognitive avoidance questionnaire, Validation of the English translation. J Anxiety Disord, 22: 335-370. [DOI:10.1016/j.janxdis.2007.04.005]
68. Smits, JA. Minhajuddin, A. Jarrett, RB. (2010). Cognitive therapy for depressed adults with comorbid social phobia. J Affect Disord;114 (1-3):271-8. [DOI:10.1016/j.jad.2008.08.008]
69. Snoek FJ, Skinner TC. (2006). Psychological aspects of diabetes management. World J Diabetes; 34 (2):61-2. [DOI:10.1383/medc.2006.34.2.61]
70. Wupperman, P. (2012). Mindfulness and modification therapy for behavioral dysregulation: results from a pilot study targeting alcohol use and aggression in women. Journal of Clinical Psychology. 68 (1): 50-66. [DOI:10.1002/jclp.20830]
71. Zimmet, P. (2018) The burden of type 2 diabetes: are we doing enough. Diabetes Metab. 29. [DOI:10.1016/S1262-3636(03)72783-9]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
